Küresel sahte ürün ticareti her sene daha da karmaşık hale geliyor ve bu durum büyük markalar için ciddi zararlara ve fikri mülkiyet haklarının ihlaline neden oluyor. OECD ve Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi’nin 2024 raporu, Türkiye’nin güncel durumu hakkında dikkat çekici veriler sunuyor. 2020-2021 dönemini kapsayan rapora göre, Türkiye sahte ürün ticaretinde ikinci sırada yer alıyor.
Çin Liderliğini Sürdürürken Türkiye’nin Durumu
Çin halen küresel sahte ürün ticaretinin lideri konumunda ve dünya çapında ele geçirilen sahte ürünlerin %45’i Çin menşeli. Ancak Türkiye’nin sıralamadaki yeri ilginç bir şekilde değişti. Türkiye, önceki yıllarda daha üst sıralarda yer alırken, son verilere göre 2021’de ele geçirilen sahte ürünlerde bir düşüş yaşandı. Buna karşın Çin ve Hong Kong’un payı artmış durumda. Türkiye’nin coğrafi konumu ve modern lojistik altyapısı, sahte ürünlerin transit geçişleri için tercih edilen bir ülke konumunda.
Sahte Ürünlerin Yüksek İhracat Eğilimleri
OECD analizine göre, ülkelerin sahte ürün ihracatına olan eğilimleri incelendiğinde Türkiye, Hong Kong ve Lübnan ile birlikte yüksek skor alan ülkeler arasında yer alıyor. Bu durum, Türkiye’nin sadece sahte ürünlerin menşe ülkesi olmaktan öte, aynı zamanda bu ticaretin küresel geçiş noktalarından biri olduğunu gösteriyor.
Sahte Ürünlerin Kategorileri ve Riskleri
2023 yılı itibarıyla, sahte ürün ticaretinde en sık rastlanan kategoriler arasında giyim, ayakkabı, deri ürünleri ve saatler öne çıkıyor. Giyim ve ayakkabılar, ele geçirilen sahte ürünlerin büyük bir bölümünü oluşturuyor. Ayrıca sağlık ve güvenlik riski içeren sahte ilaçlar, kozmetikler, gıda maddeleri ve oyuncaklar da sık sık ele geçirilen ürünler arasında bulunuyor.
İnternetten Satışlar ve Markaların Etkisi
Rapora göre, sahte ürünler çevrimiçi platformlar aracılığıyla hızla yayılıyor ve üreticiler reklamlar ve pop-up’lar aracılığıyla doğrudan tüketiciye ulaşabiliyor. Büyük markaların gümrük uygulamalarını desteklemesi sadece kendi markalarını korumakla kalmayıp aynı zamanda küçük işletmelerin ürünlerinin hedef alınmasını kolaylaştırabiliyor.
