Pakistan’daki İktidar Koalisyonu Mecliste Üçte İki Çoğunluğu Elde Etti

Pakistan’da iktidardaki koalisyon hükümeti, Seçim Komisyonu’nun (ECP) ayrılmış koltukların Pakistan Tahreek-e-Insaf dışındaki partilere tahsis edilmesine ilişkin son bildiriminin ardından parlamentoda nihayet üçte iki çoğunluğu elde etti. Bu gelişme, ülkenin siyasi yapısında önemli değişikliklere yol açabilecek anayasal düzenlemeler için koalisyona geniş yetki sağlayacak.

Yüksek Mahkeme Kararı ve Siyasi Sonuçları

Yüksek Mahkeme Anayasa Heyeti, 27 Haziran 2025 tarihinde eski Başbakan İmran Han’ın liderliğindeki Pakistan Tahreek-e-Insaf’ın (PTI) ulusal ve eyalet meclislerindeki ayrılmış koltuklara hak kazanmadığına hükmetmişti. Bu karar, Peşaver Yüksek Mahkemesi’nin daha önceki bir kararını onamış oldu. Anlaşmazlık, PTI’nin 8 Şubat ulusal seçimleri öncesinde seçim sembolünü kaybetmesi ve adaylarının bağımsız olarak yarışmasından kaynaklanmıştı.

PTI, genel seçimlerde en çok sandalyeyi kazanmasına rağmen, nispi temsil esasına göre partilere tahsis edilen kadın ve azınlıklar için ayrılmış koltuklardan mahrum bırakılmıştı. Daha önce, 2024 Temmuz’unda Yüksek Mahkeme, ECP’nin kararını anayasaya aykırı bularak ayrılmış koltukların PTI’ye tahsis edilmesini emretmiş ve bu durum hükümetin mecliste üçte iki çoğunluğunu kaybetmesine neden olmuştu. ECP ve siyasi partiler tarafından yapılan inceleme başvuruları geçen hafta Yüksek Mahkeme tarafından kabul edildi.

ECP’nin bildiriminde, “Pakistan Yüksek Mahkemesi’nin Anayasa Heyeti tarafından 27 Haziran 2025 tarihli Medeni İnceleme Dilekçelerinde verilen Karar uyarınca, ECP, ayrılmış koltukların çeşitli kategorilerinde adı geçen başarılı adayların isimlerini derhal yürürlüğe koyar” denildi. Ayrıca, ECP, 24 Temmuz 2024 ve 29 Temmuz 2024 tarihli, ulusal ve eyalet meclislerinde genel koltuklarda başarılı adayları PTI’ye iade edilmiş adaylar olarak ilan eden bildirimlerini de geri çekti.

Pakistan’da enflasyon düşüş trendinde

Koltuk Dağılımı ve Güç Dengesi

Ulusal Meclis’teki kadınlar için ayrılmış 16 ve azınlıklar için ayrılmış 3 koltuk çeşitli partilere tahsis edildi. En büyük pay, PTI’nin baş rakibi olan iktidardaki Pakistan Müslüman Birliği-Navaz’a (PML-N) gitti. PML-N 13 sandalye alırken, Pakistan Halk Partisi Parlamenterler (PPPP) dört, Camiat Ulema-e-İslam Pakistan (JUI-F) ise iki sandalye elde etti.

Bu gelişmeyle birlikte, iktidar koalisyonu, 336 üyeli Ulusal Meclis’te 233 sandalyeye ulaşarak üçte iki çoğunluk eşiğini aştı. Bir siyasi parti veya koalisyon hükümetinin bu eşiğe ulaşabilmesi için 224 sandalyeye ihtiyacı bulunuyor.

Bildirime göre, Hayber Pahtunhva (KP) Meclisi’nde kadınlar için ayrılmış 21 koltuk yeniden tahsis edildi; JUI-F sekiz, PML-N altı ve PPPP beş sandalye aldı. PTI Parlamenterler ve Avami Ulusal Parti’ye (ANP) de birer sandalye verildi. KP Meclisi’ndeki azınlıklar için ayrılmış dört koltuktan ikisi JUI-F’ye, birer tanesi ise PML-N ve PPPP’ye tahsis edildi.

Dalai Lama’nın halef açıklaması Çin ile Tibet gerilimini arttırdı

Eyalet Meclislerindeki Durum

Pencap Meclisi’nde kadınlar için ayrılmış 24 koltuk yeniden tahsis edildi; PML-N 21 sandalye alırken, PPPP, İstihkam-e-Pakistan Partisi (IPP) ve Pakistan Müslüman Birliği-Quaid (PML-Q) birer sandalye elde etti. Ayrıca, iki azınlık koltuğu PML-N’ye ve bir azınlık koltuğu PPPP’ye tahsis edildi. Sindh Meclisi’nde kadınlar için ayrılmış iki ve azınlıklar için bir koltuk yeniden tahsis edildi; iki koltuk PPP’ye ve bir koltuk Muttahida Kuami Hareketi-Pakistan’a (MQM-P) verildi.

Venezuela ile BM arasında Türk krizi: Gerilim artıyor

Analistlerden Tepki ve Endişeler

PTI uluslararası medya sözcüsü Sayed Zulfikar Abbas Bukhari, partinin son “adaletsizliği” halk önünde ifşa etmek için her şeyi yapacağını belirtti. Bukhari, “Ayrılmış koltuklar hakkındaki kararın büyük bir adaletsizlik olarak vurgulanması ve kararın anti-demokratik niteliğinin tüm ulus önünde ifşa edilmesi gerekir” dedi.

Siyasi analistler, bu gelişmenin PTI’nin merkezi konumunu daha da zayıflatacağını kaydettiler. Siyasi analist ve gazeteci Mazhar Abbas, “Bu adımın Pakistan’da demokrasiyi daha da zayıflatması ve özellikle KP’de milletvekillerini kendi saflarına çekme girişimlerini teşvik etmesi muhtemel” yorumunda bulundu. PTI, 2013 seçimlerinden bu yana en büyük parti olarak ortaya çıktığı KP’de geniş bir destek tabanına sahip.

Bir başka siyasi analist Zahid Hussain, bu hamlenin iktidar koalisyon hükümetine arzu ettiği üçte iki çoğunluğu sağladığını ve istedikleri anayasal değişiklikleri yapmalarına olanak tanıdığını belirtti. Hussain, “Hükümet ve askeri kuruluş, istedikleri yasaları ve anayasa değişikliklerini geçirmek için üçte iki çoğunluğu sağlamaya kararlı görünüyor” dedi.

İslamabad merkezli düşünce kuruluşu Pakistan Yasama Geliştirme ve Şeffaflık Enstitüsü (PILDAT) Başkanı Ahmed Bilal Mehboob, bu adımın iktidardaki PML-N’yi daha da güçlendireceğini ve partinin PPP’ye olan bağımlılığını azaltacağını ifade etti. Mehboob, “Ulusal Meclis’te PML-N liderliğindeki koalisyon, PPP olmadan basit çoğunluğa sahip olmaya daha da yaklaştı” dedi. Ayrılmış koltukları güvence altına aldıktan sonra, PML-N liderliğindeki koalisyonun tek başına basit çoğunluğu sağlamak için sadece 11 koltuğa ihtiyacı olduğunu da sözlerine ekledi.